کرونا همه حساب و کتاب و عرف زندگی را به هم ریخت و حتی باعث شد که بچه ها دیگر نتوانند مانند سابق به مدرسه بروند. این روند در نهایت ممکن است به بازماندگی از تحصیل برای خیلی از کودکان و محصلان بیانجامد. در ادامه با سوری فان همراه باشید.
پژوهشکده مطالعات توسعه جهاد دانشگاهی تهران در یک نشست تخصصی، علل بازماندگی از تحصیل و راهکارهای عملی کاهش آن در دوران “پسا کرونا” را بررسی میکند.
بازماندگی از تحصیل به خاطر کرونا
دکتر بهروز نظری؛ مدیر گروه تحقیقاتی آموزش و توسعه پژوهشکده مطالعات توسعه جهاد دانشگاهی تهران در این نشست اظهار کرد: پژوهشی در فاصله سال‌های ۹۶ تا ۹۸ در پژوهشکده مطالعات توسعه جهاد دانشگاهی تهران با کارفرمایی سازمان مدیرت کشور برای شناسایی و تبیین بازماندگی از تحصیل و راه‌های بازجذب بازماندگان از تحصیل به شرایط آموزشی انجام شد که در نوع خود بی‌نظیر بود؛ براساس نتایج این پژوهش، هزینه اقتصادی ناشی از ترک تحصیل در جوامع مختلف زیاد برآورد می‌شود که نیازمند چاره‌اندیشی است.
وی با اعتقاد به اینکه با ریشه‌کنی بی‌سوادی میزان مرگ و میر، بیماری‌ها، بزه‌‌های اجتماعی و خشونت‌های خانگی کاهش می‌یابد، افزود: برطرف کردن معضل نداشتن بهره‌وری اقتصادی تا میزان زیادی به ریشه‌کنی بی‌سوادی گره خورده است، بدین معنا که به کمک سوادآموزی می‌توان نیروی بزه‌کار را به نیروی کار ماهر تبدیل کرد.
مدیر گروه تحقیقاتی آموزش و توسعه پژوهشکده مطالعات توسعه خاطرنشان کرد: در میان مشکلات آموزش و پرورش کشور تصویر مناسبی از کودکان محروم از مدرسه چه از لحاظ پیشگیری و چه از لحاظ درمان در کشور وجود ندارد.
دکتر نظری با بیان اینکه کلید آغاز این کار پژوهشی در سال ۹۵ زده شد، تصریح کرد: در آن سال براساس اطلاعات سامانه آماری آموزش و پرورش، شمار نوجوانان ۶ تا ۱۸ ساله بازمانده از تحصیل یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر برآورد شده بود اما براساس آمار غیررسمی در خصوص کودکان کار رقم‌های مختلفی مطرح است از ۳میلیون در نظر بگیرید و گاهی این میزان تا ۷ میلیون نفر عنوان می‌شود.
وی با بیان اینکه در جامعه ایرانی ۱۰ میلیون بی‌سواد مطلق وجود دارد، افزود: طبق سرشماری، چرخه بازماندگی از تحصیل تا پایان دوره آموزش عمومی، حدود ۱۰ میلیون نفر است یعنی این تعداد از کودکان و نوجوانان واجب‌التعلیم از فضای آموزشی بیرون هستند؛ هدف از انجام این پژوهش هم شناخت عوامل بازماندگی از تحصیل بود و اینکه چگونه و به چه شیوه‌هایی کودکان را به آموزش بازگرداند.
نظری خاطرنشان کرد: در بخش اسنادی این مطالعه، ۳ عامل نقش‌آفرین بودند؛ عامل نقش‌آفرین اول منابع مالی است، عامل دوم فقدان زیرساخت‌های عمرانی لازم در مناطق غیربرخوردار که به نابرابری منطقه‌ای منجر شده و بالاخره عامل سوم وجود کودکان ۲ زبانه در برخی مناطق کشور است.
مدیر گروه تحقیقاتی آموزش و توسعه پژوهشکده مطالعات توسعه با بیان اینکه در مطالعه کمی سعی شد با استفاده از روش پیمایش اهمیت عوامل موثر در بازماندگی از تحصیل مشخص شود، افزود: برای این منظور کل کشور به ۱۰ منطقه تقسیم شد تا واریانس هر طبقه حداقل و فاصله طبقاتی حداکثر باشد؛ در نهایت جامعه آماری تحقیق از کودکان بازمانده از تحصیل تهران، سیستان و بلوچستان، کرمان خوزستان و آذربایجان‌غربی با یک گروه ۱۴۰۵ نفری از ۵ استان به‌صورت تصادفی انتخاب شد.
دکتر نظری افزود: همچنین برای اینکه به گروه نمونه دسترسی پیدا کنیم (روش نمونه‌گیری از جمعیت پنهان) از روش گلوله برفی استفاده کردیم؛ از وزارت تعاون لیست فرزندان کار و از آموزش پرورش، آمار کودکان بازمانده از تحصیل خواسته شد بدین ترتیب جدول توزیع کودکان بازمانده از تحصیل در ۱۰ منطقه تعیین شد و پرسشگران با مراجعه حضوری به آدرس افراد پرسشنامه‌ها را تکمیل کردند همچنین از جامعه مورد مطالعه خواسته شد اگر فرزند بازمانده از تحصیل دارند اعلام کنند.
وی با بیان اینکه این مطالعه با گروه مطالعاتی ۱۰۰ نفره انجام شد، خاطرنشان کرد: در این پژوهش به یکسری عوامل و یکسری راهکارها دست یافتیم مدلی تعریف شد که مطابق آن مدل نظام آموزشی باید درباره کودکان بازمانده از تحصیل پاسخگو باشد.
مدیر گروه تحقیقاتی آموزش و توسعه پژوهشکده مطالعات توسعه تصریح کرد: برای داشتن آموزش دسترس‌پذیر، افزایش کیفیت آموزش و سیستم آموزشی حساس و مقاوم به خروج از تحصیل نیازمند حمایت هستیم.
نظری با بیان اینکه طی این نشست علمی تخصصی گزارشی از کار تجربه زیسته مدرسه صبح رویش(مدارس مینی‌بوسی در تهران) ارائه می‌شود، افزود: در این نشست یک چشم‌اندازی از بازماندگی از تحصیل در دوران پساکرونا هم دیده شده است همچنین درباره سواد دیجیتال و علت محرومیت از فضای مجازی در دوران کرونا صحبت خواهد شد.
وی با بیان اینکه شاخص‌های بازماندگی از تحصیل از دید آموزش و پرورش بازگو می‌شود، تصریح کرد: همچنین نگاهی به اقدامات انجام شده درباره بازماندگی از تحصیل در دوران پیش از کرونا خواهیم داشت.
بی‌سوادی در ایران یک معضل ملی
مدیر گروه تحقیقاتی آموزش و توسعه پژوهشکده مطالعات توسعه یادآور شد: بی‌سوادی یک معضل ملی است و در جامعه ۸۰ میلیونی ایرانی وجود حدود ۱۰ میلیون نفر بی‌سواد مطلق که توانایی خواندن و نوشتن ندارند، غیرقابل قبول است البته مسلم است که این موضوع پس از کرونا تشدید شده است.
براساس این گزارش، پژوهشکده مطالعات توسعه جهاد دانشگاهی تهران نشست تخصصی گروه پژوهشی آموزش و توسعه را با عنوان «تبیین بازماندگی از تحصیل و راهکارهای عملی کاهش آن در دوران پساکرونا» را ۳ اسفند ماه ۱۴۰۰ از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۳ در مرکز همایش‌های معاونت آموزشی جهاد دانشگاهی تهران واقع در بلوار کشاورز، بین خیابان نادری و فلسطین پلاک ۱۱۸ برگزار میکند.
بحران ورود دانش آموزان به مدرسه بعد از آموزش مجازی
نیره سادات عبداللهی مقدم در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، در خصوص بحران بازگشت دانش آموزان به مدرسه اظهار کرد: در مورد بازگشت همه دانش آموزان به مدارس با پارادوکسی روبرو هستیم که یکی از آن‌ها رفتن به مدرسه و تاثیرات خطر سلامت جسمی و روانی بر اثر ابتلا به ویروس کروناست و در مقابل آن نرفتن به مدرسه و به دنبال آن کاهش رشد اجتماعی و مسائل عاطفی و روانی مورد توجه است و هیچ یک از موارد محدودبه یک مقطع تحصیلی خاص نمی‌شود.
او ادامه داد: با توجه به شرایط به وجود آمده در کشور و افزایش آگاهی مردم، اولویت برای دانش آموزان آموزش به شیوه مجازی بوده است. در آموزش‌های از نوع مجازی سلامت جسمی دانش آموزان به طور کافی تامین می‌شد، اما در آموزش‌های حضوری سه عامل یاد دهنده، یادگیرنده و تبادل ارتباطی بین این موارد وجود دارد که در آموزش‌های از نوع مجازی این مزایا از بین رفته است.
عبداللهی مقدم در خصوص تاثیر ارتباط با دانش آموزان افزود: تاثیر ارتباط چهره به چهره مهمی که دانش آموز از معلم خود دریافت و در مقابل معلم نیز اضطراب یا شادی که از یادگیری درس است؛ در چهره دانش آموز خود مشاهده می کند، این موارد در آموزش های مجازی بسیار کمرنگ شده است و باعث سرکوب از بین رفتن اعتماد به نفس دانش آموزان می‌شود.
افت تحصیلی و کاهش ارتباطات اجتماعی
این روانشناس گفت: در آموزش‌های از نوع مجازی در کنار تامین سلامت جسمانی، افت تحصیلی و استقلال عاطفی دانش آموزان نیز به خطر می‌افتد به خصوص در این بازه زمانی که والدین اثرگذاری بیشتری برای کسب مهارت‌های تحصیلی داشتند و به طور مستدام به جای دانش آموزان در کلاس‌ها حضور پیدا می‌کردند یا تکالیف و فعالیت‌های آن‌ها را انجام می‌دادند.
او ادامه داد: افت تحصیلی و کاهش ارتباطات اجتماعی ناشی از آموزش مجازی شامل همه مقاطع تحصیلی می‌شود، متاسفانه حضور در منزل به علت تامین سلامت جسمانی و دور ماندن از جمع‌های دوستانه تحصیلی افسردگی پنهان و افزایش آمار خشونت در نوجوانان و جوانان را افزایش داده است به طوری که در اطلاعات جهانی مطرح شده است که حتی اگر دانش آموزان به مدت ۵ ماه از مدرسه دور بمانند بین ۳ تا ۹ ماه افت کیفیت تحصیلی برای آن هم رقم می‌خورد.
عبداللهی مقدم با اشاره به اینکه قبل شیوع ویروس کرونا افت تحصیلی در دانش آموزان وجود داشته است، اما روند آن نزولی بوده است، بیان کرد: متاسفانه قبل از همه گیری ویروس‌کرونا و مجازی شدن آموزش‌ها در کشورمان افت تحصیلی دانش آموزان را داشتیم و اکنون تقریباً بعد از دو سال ورود به مدرسه ممکن است بسیاری از دانش آموزان از لحاظ ارتباطی و آموزشی دچار مشکل شوند.
این روانشناس افزود: حضور دانش آموزان در مدرسه نیازمند عواملی است یکی آمادگی مدارس و بازگشت به مدرسه‌ای که ایمن سازی شده باشد و دیگری میزان انتشار ویروس کرونا است. در شرایط کنونی با توجه به حضور دانش آموزانی که در بدو ورود به مدرسه هستند از خانواده و والدین خود به سختی جدا و به ارتباط بین معلمان خود وارد می‌شوند.
او گفت: خانواده هنگام ورود اولیه دانش آموزان به مدرسه باید درک کند که دانش آموز کلاس اول وارد محیطی می‌شود که باید سعی کنند قبل از ورود آن ها به مدرسه آموزش مفاهیم را به فرزندان خود در خانه بدهند و نوعی ارتباط را برای فرزندان خود ایجاد کنند.
عبداللهی مقدم اظهار کرد: والدین باید سعی کنند وابستگی‌های بیش از حد را که بین والدین و فرزندان به وجود آمده است کمتر و توازن در آن ایجاد کنند؛ به دلیل اینکه در این روز‌ها با مجازی شدن آموزش ها، ممکن است این وابستگی‌ها بین فرزندان و والدین بیشتر شده باشد این کاهش وابستگی به دانش آموزان کمک می کند تا بتوانند محیط جدیدی را تجربه کنند.
این روانشناس در خصوص آشنایی دانش آموزان قبل از ورورد به مدرسه گفت: اگر این امکان وجود دارد که والدین دانش‌آموزان را در ساعاتی که تردد در مدرسه کمتر است به مدرسه ببرند تا با محیط مدرسه و معلمان خود آشنا شوند.
عبداللهی مقدم تاکید کرد: باید توجه داشته باشیم دانش‌آموزان به زمان زیادی برای تغییرات خود و متناسب کردن با شرایط مدرسه نیاز دارند و سرعت عمل در این مدت زمان مانع رسیدن این دانش آموزان به آرامش و مانع از دریافت آموزش‌های لازم برای تحصیل می‌شود.
منابع:
برچسب ها : بازماندگی از تحصیل , بی سوادی و کرونا , محرومیت از تحصیل در اثر کرونا
- اخبار , اخبار اجتماعی
- 465بازدیدها
- بدون نظر
به نکات زیر توجه کنید